Bakstenen, Bijen en bijzondere voorvallen

Malawi deel 2

Wat mij opviel toen we net aankwamen was dat overal bakstenen huisjes staan. En overal staan stapels bakstenen. Voor mij een teken van rijkdom. Of…meer een teken van minder armoede. De mensen maken de bakstenen zelf van de rode aarde. Het duurt 4 dagen om ze te drogen in de zon. Vervolgens wordt er een soort iglo van gemaakt om van binnenuit de stenen te bakken met behulp van houtvuur. Het lijkt heel wat. Maar de stapels stenen vervallen na verloop van tijd weer tot aarde. Ook bakstenen bouwsels storten langzaam maar zeker in elkaar. En dan kan het bakken opnieuw beginnen. Met dit soort dingen denk ik dat het toch echt anders moet kunnen. Het kost tijd, energie. En hout! Aangezien ik geen bakstenenexpert ben heb ik het antwoord nog niet gevonden. In Kenia speelden we met de gedachte om bakstenen van as te maken. As genoeg zou ik zeggen met al die houtvuren.
Zoals in de meeste Afrikaanse landen vindt een groot deel van het leven langs de weg plaats.  Er wordt van alles verkocht, van kettingen en adapters tot bananen en sinaasappels. Langs de weg van Lilongwe naar uiteindelijk de lodge staan mensen langs de kant met 2 stokken. Daartussen zitten gebakken muizen, een Malawiaanse lekkernij. Nee, we hebben ze nog niet geproefd. Gaat ook niet gebeuren.
Wij rijden meestal in de loop van de middag terug naar de lodge. Langzaam daalt een prachtig licht over het landschap, overgaand in een meestal fantastische zonsondergang. Die Afrikaanse zon…je wordt er helemaal poëtisch van!
Terwijl we van het licht genieten, passeren ons enorm zwaar beladen vrachtwagens. Waarvan de lading nog een grotere hellingsgraad heeft dan “ons” voetvalveld. Doodeng. Het gaat ook niet altijd goed.
Vlakbij de lodge staan enkele omgekeerde manden. Daarmee vangen ze witte mieren als die uit gaan vliegen. Ook een verrukkelijk gerecht.
Gelukkig kunnen de koks van de lodge fantastisch koken met normale ingrediënten.
De mensen zijn hier supervriendelijk. En altijd verlegen om geld. Ze willen voorschotten op salarissen en proberen van alles te verkopen. Het begrip moneytree begint een beetje door te dringen. We hebben al een paar keer aangegeven een workshop over geldbeheer te gaan houden. Lekker Hollands. Toch is het best moeilijk. Soms moeten ze een hele familie onderhouden. Of moeten…ze doen het. Het leven is hier niet gemakkelijk. Dan hebben de medewerkers van de lodge het nog goed. Een vast inkomen, een spaarplan (waar bijna geen gebruik van wordt gemaakt), pensioen en de fooienpot. En elke dag fatsoenlijke maaltijden.
Ook lokale mensen proberen aan de lodge te verdienen en komen van alles verkopen. Laatst stonden hier 2 jongens. Met avocado’s. Ze stonden mij verlegen aan te staren. Dus ik vraag wat ze moeten kosten. 200 kwacha per stuk?! Weet je het zeker? 150, komt er aarzelend uit. Nou….
Volledig geïntimideerd wordt het 100. Ik ga toch maar even checken als ik het geld ga halen. 150/200 is heel normaal. Nadat ik mezelf voor trut heb uitgescholden heb ik ze 150 per stuk betaald. En waar hebben we het over? 200 kwacha is ongeveer 25 eurocent.
Ook nog steeds moeilijk is het beheren van het bos. Om tegen vrouwen die betrapt worden op het kappen van levende bomen te zeggen “stouterd, wil je dat niet meer doen. Je ziet maar hoe je je potje vandaag kookt maar niet op het hout van het bos”. Ze mogen trouwens wel hout sprokkelen. Terwijl het bos ook dood hout nodig heeft.
Onlangs hebben we enkele nachtpatrouilles gedaan. Er bleken mensen in de nacht hout te kappen om daar timmerhout van te maken. Uiteindelijk zijn ze niet gepakt. Wel is hun gereedschap in beslag genomen. Het gekapte hout hebben we laten vernietigen. Ook best pijnlijk. Maar nu horen we dat degenen die het hout gekapt hebben de mensen van de patrol teams bedreigen. Ja, dat kunnen we niet hebben natuurlijk. Wij willen ook eigenlijk dat de community, maar vooral Bosbeheer die hier een paar boswachters (?) hebben er meer bij betrokken zijn en het ook overnemen. Daar is nog wel een weg te gaan.
Op de lodge gaat het best goed. Vooral in de weekenden zijn er gasten. En ook hier, bijna zoals in Kenia, sommige gasten zie je niet graag vertrekken. Zulke aardige mensen! Zo hadden we een gast die hier voor de 3e keer kwam. Hij wilde hanggliden! Wat een toestand! Hij had een plekje in het bos gezien dat een ideale lanceerbasis zou zijn. Wij dragers geregeld die de hangglider naar de bewuste plek brachten. Lieve help, wat lopen die gasten hard! Zelfs met een toch redelijk onhandige hangglider. Afijn, na een hele voorbereiding wordt de lancering ingezet. Om 3 seconden later in de bosjes te eindigen. Ontzettend sneu voor de gast. Maar ook wel een beetje hilarisch. Behalve een verbogen stok was zijn ego nogal beschadigd. Een week later probeert hij het opnieuw. Zonder succes. Erg jammer voor hem en voor alle mensen in de omgeving, die wel eens een mens hadden willen zien vliegen. In de loop van de week hebben we een heerlijk etentje met hem en zijn vrouw gehad. Ze gaan Malawi verlaten.
Met de gasten gaat het goed. Ondertussen zijn we een strijd aangegaan met bijen, die vastbesloten zijn om de lodge boven onze bijenkasten als verblijfplaats te verkiezen. En niet zomaar bijen. Nee, van die bijen die zo lekker agressief zijn. Rob heeft al met een dik oog rondgelopen en ook mij hebben ze al te pakken gehad. Minder agressief, maar niet minder vervelend, zijn termieten die tenten blijkbaar als een lekkernij zien. Zowel de bijen als de termieten zijn al bestookt met wat de mensen hier “medicijnen” noemen. Gewoon gif dus. Wat wij eigenlijk niet zo heel fijn vinden. Maar op een gegeven moment weet je niet meer wat je moet doen.
Verder valt het wel mee met ongedierte.

Het is allemaal wel veel werk. We hebben nog niet zoveel routine natuurlijk maar de administratie bijvoorbeeld kost je dagen. Salarissen, inkopen, verkopen van de shop (we verkopen handwerk e.d. waarvan de opbrengst voor de community bestemd is), alles moet geregistreerd worden in bij voorkeur 3-voud. Vandaag zijn we belastingen gaan betalen. Dat doe je namelijk op het kantoor van de belastingdienst. Ook zo’n fijn avontuur. Sta je in de rij, denk je bijna aan de beurt te zijn, komen ineens mensen van de bank gekropen die voor je gaan staan. Want “zij stonden ook in de rij”. Ja hallo, wij staan hier ècht in de rij.  En ook hier alles in 3-voud maar dat spreekt bijna voor zich. Dat zijn we ff vergeten. Of we de andere kopieën niet even kunnen halen. Denkt u nou echt dat wij 5 uur gaan rijden voor een paar kopieën? Mijn opmerking dat we geld komen brengen en niet komen halen doet er niet echt toe geloof ik.

Op zondagmiddag vertelt één van de medewerkers dat hij om 1 uur ’s middags moet voetballen. Het is eigenlijk zijn vrije dag dus dat is oké. Wij beloven te komen kijken als het kan. Rond 2 uur gaan we zeggen dat we weggaan omdat we nog een stukje van een belangrijke voetbalwedstrijd  willen zien. Dus ik zeg “tot dinsdag” tegen één van de medewerkers want hij is om 4 uur klaar met werk. Oh nee, zegt hij, ik zie jullie straks want ik zit ook in dat team en ik speel waarschijnlijk in de 2 helft. In de 2e helft? Maar de wedstrijd is bijna voorbij! Nee hoor, meestal beginnen we pas om half 3, of 3 uur. Aha.
Op de tegenstanders na zijn wij de eersten op het voetbalveld.
Wij gaan zitten (gewoon op het gras hoor. Ongeveer op de zijlijn. Als die er zou zijn) en worden omringd door horden kinderen. Volgens mij hebben die geen seconde van de wedstrijd gezien. Die best amusant is. De andere “zijlijn” verdwijnt achter de horizon. Met enige regelmaat moet de bal daar uit de bossen gehaald worden. Volgens mij zat er ook nog een greppel tussen. De bal is moeilijk te volgen door alle graspollen. Een pad loopt dwars over het veld.
Het publiek lacht om elke misser. Geen boegeroep. Geen fluitconcerten. Alleen maar lol.
Dit is trouwens het voetbalveld wat met behulp van “onze” trust verbeterd zou worden. Dat lijkt me geen overbodige luxe. Onlangs hebben we het comité op bezoek gehad. Het idee was om het veld met mankracht te egaliseren. Nu hebben ze bedacht dat dat toch wel heel veel werk is. Met een graafmachine gaat het veel makkelijker en sneller. De community wil wel 1/3 in de kosten bijdragen.,  of wij de rest willen betalen. Tja, de trust geeft geen geld. Alleen materialen. Los daarvan, er moeten bomen gekapt worden?! Raar voorbeeld. Het wordt ons duidelijk dat het nieuwe voetbalveld er voorlopig niet gaat komen. Temeer ook omdat het nu oogsttijd is en mensen er helemaal geen tijd voor hebben. Het comité biedt hun excuses aan voor de briljante planning en timing.
Maar eigenlijk wil je ze zo graag helpen.
Dat is het punt hier. Voor je het weet neem je alle problemen op je schouders. Nou schijnt dat ook de bedoeling te zijn. Ik ben nu namelijk mama van ongeveer de hele omgeving en dan los je ook de problemen van de hele omgeving op. Zo kwam laatst één van de patrolmensen om de batterij (van zonnepanelen) te vragen. Want hij had een ceremonie en dan was er harde muziek nodig. Dus ik zei, stel nou voor dat alle mensen die voor de lodge werken (10 op de lodge zelf, 20 in de patrolteams) om iets komen vragen. De een wil de maaimachine, de ander weer een ander apparaat. Nou, dat is raar want er komt niemand om een maaimachine vragen. Oké. Punt gemist.
Mijn volgende poging gaat niet veel beter: stel dat de batterij kapot gaat. Weet je hoe duur die is? Geen probleem, dan betaalt hij het terug via zijn patrolwerk. Dus dat hij dan een aantal jaren geen inkomen heeft maakt op dit moment niet uit. Het is hooguit grappig. Uiteindelijk zeg ik eerst met Rob te willen overleggen, maar dat dat geen enkele garantie is. Tot mijn grote verbazing krijg ik het op mijn bordje: hoe laat komt Rob dan terug want als dat lang duurt is het te laat voor de ceremonie. En dat is dan mijn schuld begrijp ik……??? Waarom kom je zelf dan niet eerder? Blijkbaar komen dit soort ceremonies spontaan op. Er wordt wat over gecommuniceerd (hoe, geen idee) en dan is er de volgende dag een ceremonie. En dan is het mijn schuld als er geen harde muziek gespeeld kan worden. Overigens was de batterij leeg.

Over muziek gesproken, afgelopen weekend hebben we Rhythms of the Rainforest gehad. Samen met 23 gasten hebben we genoten van allerlei optredens. Het 1e optreden was ’s avonds in de tuin. Al vernikkelend van de kou, want het is hier winter, werden we getrakteerd op afro funk. De volgende middag hadden we een groep van 17 drummers, vluchtelingen uit Burundi die in Malawi in een vluchtelingenkamp wonen. Dit was echt zo gaaf! Tegen zonsondergang vertrok het hele gezelschap naar de sunsetrock waar iemand op een zelfgemaakte 3 meter lange gitaar (waarschijnlijk beledig ik hem nu maar ik heb geen idee hoe het instrument heet) speelde. Alleen al die setting. Supermooi! ’s Avonds een optreden van blijkbaar één van de groten van Malawi. De organisator van het festival had hem niet eens durven benaderen. De man belde zelf met de vraag of hij alsjeblieft op het festival mocht komen spelen. Nou, geen probleem! Na afloop zei hij tegen mij dat hij het hier zo geweldig vond dat hij wel elke maand terug wil komen. En dan treedt hij op. Desnoods alleen voor Rob en mij. Helemaal goed!
Het laatste optreden was van de enige dame in het illustere muziekgezelschap. Onder de klaterende waterval speelde zij traditionele liederen op de gitaar, waaronder een paar nummers van Miriam Makeba. Héél bijzonder. Ook bijzonder zijn de video-opnames die Rob van het optreden heeft gemaakt, namelijk verticaal in plaats van horizontaal.
Het was superintensief. Van 6 uur ’s morgens tot middernacht in de weer. Eten regelen, verlichting ergens vandaan zien te toveren, patrolteams, gasten die natuurlijk nooit allemaal netjes op tijd aanwezig zijn, onverwachte gasten op de 2e dag, tenten moesten worden opgezet, muzikanten ophalen en wegbrengen, zorgen dat overal hout is, dat alles op tijd wordt aangestoken, dat de bar bezet is, ga zo maar door. Superintensief maar ook een ervaring en belevenis die wij absoluut niet hadden willen missen.
Op naar het volgende avontuur.