Zambia, here we are!

2 weken voordat we Malawi zouden verlaten hebben we een afscheidsfeest gegeven. We wilden de staf en de mensen met wie we veel te maken hebben gehad bedanken. Iedereen mocht een echtgenoot meenemen. Degenen met 2 of meer vrouwen moesten er 1 uitkiezen. De ”eigenaar” van de Gule Wamkule vond dat blijkbaar te moeilijk en nam er 2 van de 4 mee.
Met de staf bespraken we of we ook de traditionele autoriteiten moesten uitnodigen. Dat vonden ze best een goed idee. Maar, zeiden ze, je moet hen wel apart behandelen. Ze hebben een eigen ruimte nodig en zullen bepaalde dingen verwachten, zoals bier en wijn. Nou, dat is niet helemaal ons idee van ons feestje. Gewoon, gezellig onder elkaar. Ja, zei de staf, en als ze naar huis gaan verwachten ze minimaal een krat bier en waarschijnlijk een paar kilo vlees mee te krijgen. Pardon? Waarom zouden we hen eten mee naar huis geven als anderen in de omgeving niets hebben?!
De beslissing was snel genomen.

Het feest was blijkbaar een hoogtepunt. Nooit eerder was iets dergelijks voor de community georganiseerd. We hebben geiten en kippen laten aanrukken, een heerlijke slachtpartij in de ochtend gehad en met verbazing gekeken naar de overvolle borden met een hoeveelheid zout waar wij acuut een hartstilstand van zouden krijgen. Er zijn ca. 300 foto’s van ons gemaakt, iedereen wilde met ons op de foto. Mijn kaken hadden het zwaar te verduren want fotograferen is niet helemaal hun sterkste kant. We hebben gedanst en blijkbaar iedereen een onvergetelijke middag gegeven.

Maar het echte afscheid was moeilijk. De dagen voorafgaand aan ons vertrek zijn we druk bezig geweest om alles over te dragen aan de nieuwe managers. Met ook nog eens een redelijk druk (eindelijk!) weekend was het behoorlijk pittig. Maandagochtend hebben we alles in onze tassen en rugzakken gegooid en de aanwezige staf gedag gezegd. Ja, en toen begon er 1 te huilen en dat had ze niet moeten doen. Tot dat moment ging het best goed. Dan realiseer je je hoe lief en bijzonder de mensen die we gaan verlaten zijn.
In het dorp heeft iedereen zich verzameld. Niet om ons gedag te zeggen, maar om een begrafenis bij te wonen. Een meisje van 13 heeft een einde aan haar leven gemaakt vanwege ruzie om een paar slippers. Zo in en in triest!
Onze chauffeur brengt ons naar Lilongwe, wat ik heel fijn vind. Wij hebben zoveel samen gedaan: middernachtelijke avonturen met de politie, rondrennen in het bos op zoek naar illegale houtkappers, besprekingen met en over de groep vrijwilligers. Hij omarmt mij stevig als hij ons afzet bij het Kiboko terrein en wegrijdt.  Ik zet mijn zonnebril maar weer eens op.

Dinsdags stappen we in de safari bus van Kiboko Safaris, onze nieuwe werkgever. Samen met 6 gasten. Eindelijk komen we ook eens aan de westkant van Lilongwe. Alhoewel het niet heel spectaculair is. Bij het zeg maar uitchecken van Malawi weten we dat we de komende 3 maanden hier niet meer terug kunnen komen, vanwege onze visa. Want terugkomen willen we zeker!

Het is een eenvoudig camp waar we “wonen”. 12 tenten, waarvan één ons huis is. Terwijl ik het oude camp beheer, is Rob toezicht aan het houden in het nieuwe camp. Dat ligt een stuk verderop langs de rivier. Anders dan het oude camp liggen er geen andere camps naast. Er komen chalets, luxe tenten en de tenten van het oude camp. We verheugen ons er enorm op om hier naar toe te gaan. Het wordt groter, afgelegener en luxer dan het huidige camp. Alleen jammer dat de opening moest worden uitgesteld. Het bouwen in Zambia gaat iet of wat langzamer dan wij gewend zijn. Alles moet via de rivier of een (in het regenseizoen onbegaanbare) dirt road vervoerd worden. De Gamma is niet om de hoek. Eigenlijk is niets om de hoek.

Ons nieuwe verblijf heeft uitzicht op de Luangwa (rivier). Aan de overkant ligt het nationale park. Nijlpaarden liggen voor de deur. Nog steeds moeten we lachen om het geluid dat ze maken. Het lachen vergaat ons een beetje als we ’s nachts wakker worden van een wel heel raar geluid. Zoiets als een grazende koe maar dan in het kwadraat. Nijlpaarden eten het gras rond de tent op. En naar mijn idee ook bijna de tent zelf. Eigenlijk zijn ze best wel groot als ze op 2 meter afstand staan. Ze lijken zo schattig als ze knorrend in het water liggen. Of met hun staartje ronddraaien. Dan is het beter even uit de buurt te blijven. Dat is sowieso beter. Nijlpaarden zijn in principe niet agressief, maar je weet maar nooit. Ooit hebben we geleerd dat je nooit tussen een nijlpaard en het water in moet komen. Daar vlucht hij namelijk naartoe, alles vertrappend wat hij tegenkomt. Wat niet zo moeilijk is met zijn logge lijf van 1,5 tot 3 ton. Laatst heb ik een gevecht tussen 2 nijlpaarden gezien. Af en toe probeert een mannetje de vrouwtjes van een ander mannetje af te pikken. Met hun enorme kaken duwen ze tegen elkaar aan, gooien hun hele lijf in de strijd en proberen de ander met hun hoektanden, die wel 40 cm lang kunnen zijn, te pakken te krijgen. Rob noemt het bekvechten. Het gaat maar door. Totdat er één het opgeeft. Of niet overleeft. De sterkste wint. Oftewel degene met de grootste bek. De zwakste moet de groep verlaten. Indrukwekkend en gaaf dat zich dit voor onze neus afspeelt. An office with a view!

Het waterpeil zien we zakken. Steeds meer krokodillen worden zichtbaar. Zowel vervet apen als bavianen teisteren het camp. Ze zijn vlug, slim en kennen de routines van het camp. Op de 1e ochtend kost het Rob een pannenkoek. De apen gebruiken een afleidingsmanoeuvre: van links de aandacht trekken, van rechts toeslaan. Op de 2e ochtend verdwijnt een boterham met pindakaas in de bomen. Op de 3e ochtend is een pak melk de klos. Deze week wandelde, ja ècht!, een baviaan de eettafel op. Terwijl wij er gewoon nog zitten! Op zijn gemak draait hij de deksel van de voedselwarmer er af en pakt een gekookt ei. Ons geroep en gezwaai maakt niets uit. Hij pakt het 2e ei en vindt het dan wel een prima ontbijtje. Het ergste is dat ze op veilige afstand zichtbaar van het gestolen voedsel genieten. Bavianen staan bekend om hun agressieve karakter. Die hoektanden zien er toch wel heel naar uit. Echt aanpakken kun je ze niet. Met de vervet apen lukt dat nog wel. Rob kon er één een klap op zijn kop geven alvorens de aap er, wéér, met zijn ontbijt vandoor ging. We worden al redelijk behendig met de katapult. Wat wel bijzonder is voor de apen, want witte mensen doen dat niet. Jammer dan. Ze wennen er maar aan. Uiteraard schieten we mis en uiteraard buiten het zicht van gasten. Want die vinden het allemaal wel grappig.
En als je niet goed oppast staat er ineens een olifant naast je de struiken te vernielen. Er mag absoluut niets te eten in de tenten liggen. Olifanten hebben een feilloos reukvermogen en grote poten. Ze stappen zo je tent in om alles wat eetbaar is te stelen. Jammer dan van de tent.
We moeten in het donker onder begeleiding van de nachtwaker naar de toilet. Bush bucks lopen vrijelijk rond, af en toe komt een monitor lizard even langs wandelen. Het is net een grote dierentuin. Het grote verschil is dat je kunt blijven zitten en de dieren langslopen.
Het heeft ook zijn beperkingen. Je kunt niet vrijelijk rondlopen. Het park heeft wel grenzen maar daar trekken dieren zich niet zo heel veel van aan. Af en toe horen we leeuwen brullen. Een machtig geluid. We weten vaak niet of ze aan de overkant van de rivier zitten of aan onze kant. En straks zal er bijna geen overkant meer zijn. Het droge seizoen is begonnen.

De monitor lizards lopen de hele dag rond. Het kan gebeuren dat je in de tent zit en dat de mat ineens in beweging komt. Een lizard is dan onder de tent gekropen, op zoek naar voedsel. Als je het niet weet is het ff schrikken. Een klap tegen de tent is voldoende om ze weg te krijgen. Ze zijn erg schichtig. Behalve als ze paren! Ik zag een mannetjes bovenop een passerend vrouwtje springen vanuit zijn hinderlaag. Vervolgens hield hij haar in een houtgreep en jeetje, het ging uren door!
Ik nam tenminste aan dat het een mannetje en een vrouwtje zijn. Best moeilijk te zien.

Ik ben een paar keer mee op game drive geweest. Om te kijken hoe de gidsen het doen, maar natuurlijk ook om het park te zien en ervan te genieten. Rob rijdt elke dag door het park naar het nieuwe camp, dus die heeft doorlopend een game drive. Af en toe treft hij een leeuw midden op de weg, of een kudde olifanten. Of 1 olifant, die zó van hem schrikt dat hij begint te trompetteren en met zijn oren te flapperen. Het blijft bij dreigen, zoals bijna altijd. Gelukkig.
Het park is echt supermooi. Zelfs zonder een dier te zien, wat heel erg moeilijk is, is het landschappelijk de moeite waard. Zoveel afwisseling, van savanne-achtig tot dichte bush, met nu nog overal waterpoelen en dan natuurlijk de rivier de Luangwa. Veel gasten hebben leeuwinnen met welpen gezien, en luipaarden met welpen. Dat is het leuke van deze tijd van het jaar, dieren hebben jong. Ook ik zie de welpen, glurend door het gras. De leeuwinnen liggen te slapen. Bijna onder de auto. Zouden ze als ze wakker worden zo de auto inspringen? We treffen een luipaard, die vlak voor de auto langs loopt. Gaaaaf! En dan natuurlijk de wilde honden. Onze zeer ervaren gids vertelt dat dit de 3e keer is in al die jaren dat hij wilde honden ziet. En dan zetten ze ook nog eens een jacht in! Een grote groep rent achter een impala aan, een paar honden probeert de impala de weg af te snijden. De impala ontsnapt.

Niet alleen de omgeving is heel anders. Eigenlijk is alles anders. Behalve misschien de gewoonten van de mensen. Ook hier is een dag zonder nsima een dag niet geleefd.
Gasten kunnen alleen verblijven als ze een pakket boeken: 2, 3 of 4 dagen. Het programma staat al helemaal vast. Het eten ook, dat vanuit Malawi wordt aangevoerd. Het komt mee met de gasten. Geen gasten, geen eten. Wel gasten, dan hebben we: spaghetti bolognese, rijst met kip, rijst met beefstew, spaghetti bolognese, rijst met…. enz.
Het geld komt eveneens uit Malawi. Strak gebudgetteerd. Geen gasten, geen geld. We moeten ontzettend wennen aan het systeem.
De staf heeft het een tijdje zonder management moeten doen. En dat merken we. Ze hebben ons niet nodig. Dankzij het strakke systeem weten ze wel precies wat ze moeten doen. Kleine veranderingen zijn moeilijk. Maar niet onmogelijk. Wat wel verbazingwekkend is, en heel on-Afrikaans, is het time management. Het eten, de gamedrives, alles is precies op tijd.
Op dit moment zijn de chefs de keuken grondig aan het schoonmaken. De termieten  hebben letterlijk de pollepel overgenomen.
Ik sluit een weddenschap af met één van hen. Hij beweert binnen 1 maand Nederlands te beheersen. Hij heeft tot half juni de tijd. Ik denk niet dat hij het redt.

Al dat wild om ons heen is natuurlijk heel gaaf, maar het beperkt ook onze bewegingsvrijheid. ’s Nachts gaan we onder begeleiding van de nachtwaker naar de toilet. Wat hij met een spotlight uit moet richten tegen een eventuele leeuw is me niet helemaal duidelijk. Hopelijk hem wel. 
Nou ja, dieren zijn over het algemeen banger voor ons dan andersom. Alhoewel we laatst een gast hadden die voor alle dieren bang is, inclusief haar eigen hond!
We krijgen allerlei adviezen over wat je moet doen als je plotseling tegenover laten we zeggen een leeuw staat. Vooral niet weglopen, maar rustig blijven, langzaam achteruit lopen (niet omdraaien!) en naar het dichtstbijzijnde gebouw gaan.
Juist ja.
In Kenia had ik mijn 1e “ontmoeting” met een olifant. Ik ging achter het dunste boompje van de hele omgeving staan. Toen we in Kasungu National Park in Malawi door een olifant achterna werden gezeten hebben we het op een lopen gezet, in navolging van onze gewapende gids.
We zijn nog in de leer zullen we maar denken.
Het nieuwe camp ligt echt in de bush. Toen Rob en ik er laatst samen naartoe reden in een redelijk gammele auto zat ik me af te vragen wat we zouden doen in geval van panne. Het dichtstbijzijnde gebouw in de bush vinden is best ingewikkeld.
Het leven met wild is interessant maar ook spannend. 2 grote grazende hippo’s naast je tent is niet helemaal mijn idee van nachtrust. En als ik dan naar het “grsh, grsh, grsh” van de hippo’s luister, hoor ik in de verte leeuwen brullen, een olifant trompetteren en een hyena huilen. Het wachten is op de klapperende kaken van een krokodil.
Wat een dolle beestenboel!

Op een zaterdagmiddag zijn we naar een meeting geweest. Uitgenodigd door his royal highness himself. Helemaal snappen doe ik het niet maar volgens mij is hij een soort stammenkoning. Of super chief. De meeting ging over de jaarlijkse ceremonie, Malaila genaamd. Hiermee wordt het heroïsche verleden van deze stam, de Lunda, herdacht. En het doel van de meeting was natuurlijk geld.

Als we aankomen staan alle plastic stoeltjes netjes in een cirkel. Eén stoeltje staat een beetje apart. Het is goudkleurig. Bestemd voor his royal highness. Achter hem staat een lijfwacht. Er zijn een stuk of 30 mannen en 2 vrouwen, waarvan ik er 1 ben. Na het gebruikelijke openingsgebed moet his royal highness apart begroet worden. We moeten allemaal op onze knieën, 3 x in onze handen klappen, 3 x iets van lang leve de koning (denk ik) roepen en dan kan de meeting beginnen. Hetzelfde ritueel wordt herhaald na afloop. We zitten dan al ruim 2,5 uur op ons plastic stoeltje. Weer moeten we knielen. Kramp schiet meteen in mijn bovenbeen en ik schiet meteen weer terug in mijn stoeltje. His royal highness kijkt me even raar aan. Sorry, fluister ik, kramp. Hij lijkt het te begrijpen. Waarmee bewezen is dat je met Nederlands overal terecht kunt. En dat je op een stoeltje ook kunt klappen.
Bij vertrek bied ik mijn excuses aan als hij ons een hand komt geven. Een nogal zweterig handje moet ik zeggen. Hij komt ons beslist bezoeken in het nieuwe camp belooft hij. Top! U bent van harte welkom. Mijn kramp is alweer vergeten.

Zoveel gasten op de lodge vertelden hoe geweldig South Luangwa National Park is. Volgens sommigen één van de mooiste parken van zuidelijk Afrika. 2 jaar lang hoopten we er een keer naar toe te kunnen gaan. En nu wonen we er! Hoe bijzonder is dat!