En dan zijn we weer in Zuid-Afrika!

Maandagochtend, 14 december.
Een WhatsApp bericht: wij zijn vertrokken uit Lusaka.
Ja, èn?
De oom van onze baas is onderweg. Hij is meester slager en komt onderzoeken of een echte slagerij, zeg maar keurslager, enige kans van slager 😊 heeft. Denken wij. En waar gaat hij verblijven? Juist, in “ons” huis. Onze 3 maanden zitten er bijna op, en het idee was steeds dat wij daarna uit Zambia zouden vertrekken. Normaal gesproken moet je het land uit zijn als er een werkvergunning wordt aangevraagd. Nu is niets normaal en is er eigenlijk besloten dat wij met een tijdelijke vergunning in Zambia blijven. Wij dachten dat de komst van de slager zou worden uitgesteld, omdat een huis delen met onbekenden voor een aantal weken wellicht wat bezwaarlijk zou kunnen zijn.  
Niet dus.

Later op de ochtend belt de baas. Hij is bezig om land te verkrijgen in Zuid-Afrika, om ook daar een lodge te bouwen. Veel eerder dan verwacht wordt de overdracht geregeld. Of wij naar Zuid-Afrika willen gaan om te zorgen dat de vorige eigenaar de farm, want dat is het nu, zo snel mogelijk verlaat. En op de farm te passen, want er is nu niemand die er iets doet.
We hoeven er niet over na te denken (wat we misschien wel hadden moeten doen). Het 1e bouwwerk is klaar, en aangezien het regenseizoen voor de deur staat kunnen we even niets doen. Natuurlijk gaan we naar ZA! En wel over 3 dagen. Oeps!

Intussen is de slager aangekomen. Met zijn halve huishouden! Hij heeft besloten om naar Mfuwe te verhuizen! Niks 1 of 2 maanden onderzoek. Gewoon blijven en beginnen! Wat is dit nu weer voor ontwikkeling?! Hij zegt wel op zoek te gaan naar eigen woonruimte. Nou ja, wij zijn voorlopig weg dus het zal ons een zorg zijn.
Een beetje apart vinden we het wel. Was leuk geweest als we dit geweten hadden.

De zoon van de slager brengt ons naar Lusaka. We zullen eerst een covid-test moeten doen om naar ZA te kunnen gaan. De test is negatief en 3 dagen later landen we in ZA. De volgende ochtend vliegen we door naar Nelspruit, halen de huurauto op en rijden in de mist en regen naar Hoedspruit. Daar ontmoeten we degene die belast is met de bouw van de lodge. Hij is wat sceptisch over onze kleine huurauto en is benieuwd of die de farm gaat halen.
En dat lukt. Niet. Het laatste stuk naar de farm, zo’n 5 kilometer, is dirt road. Rotsachtig, heuvelachtig en met enorme drempels. Niet vanwege het drukke verkeer, maar om te voorkomen dat de “weg” wegspoelt met regen. Helaas is “onze” Clio niet echt geschikt voor dit terrein, conform verwachting van onze nieuwe vriend. Na 10 minuten staan we vast. Goed begin!

Het eerste wat ik op de farm zie is een vrouw met een geweer. Huh?! Waar zijn we nu in hemelsnaam beland?!
Niet dat ze het geweer op ons richt. Ze gaat het opbergen in de kluis. Goed zo! Zij beheert de farm en is heel actief in de strijd tegen stropers. Op de farm van 1850 HA lopen impala’s, zebra’s, giraffes en diverse andere antilope soorten. Gewild vlees voor de Afrikanen.
Dit is voor het eerst dat we hiermee in aanraking komen. Ja, in Malawi probeerden we ook stroperij aan te pakken. Daar hoorden we heel af en toe geweerschoten. Waar wij met onze zakmessen niet heel veel tegen konden doen.
Hier op de farm zijn zo’n 8 geweren aanwezig.
Interessant!
Een farm heeft trouwens niets met koeien en boerenkool te maken.  Hoedspruit is bijna het episch centrum van wildlife in ZA. Een wereld van 4x4’s, kaki, geweren en game reserves. Farms, al dan niet omringd door elektrische hekken. Niet zozeer om mensen buiten te houden, maar vooral om dieren binnen te houden. Game is handel. Game is management. Wil je de big 5? Dan heb je minstens 10.000 HA nodig. Wil je neushoorns? Stropers die op neushoorns jagen zijn van een andere orde dan lokale mensen die een impala willen vangen om iets te eten, dan wel te verkopen hebben. Het beschermen van neushoorns is kostbaar, veel kostbaarder dan klein wild. De aanschaf uiteraard ook. En wat voor een terrein heb je eigenlijk? De ene soort houdt van dicht struikgewas, de ander van een open terrein. En wil je alleen grazers, of ook browsers? Hoe dan ook, welke keuze je ook maakt, het heeft gevolgen voor het ecosysteem. En voor de rentabiliteit van de farm. Complex en boeiend tegelijkertijd.

Leven in ZA is ook interessant. Het is echt heel anders dan de landen waar we tot nu toe hebben gewoond. Grimmiger, crimineler. Verder ontwikkeld dan de Oost-Afrikaanse landen, maar de spreekwoordelijke glimlach ontbreekt hier. Protesten eindigen meestal in geweld. Onlangs was er (weer) een staking van taxichauffeurs. De farm was moeilijk bereikbaar. Bij ons  lopen ze met spandoeken rond, hier met bier en geweren. Dagelijks reportages op de tv over corruptieschandalen. Het langdurige proces tegen voormalig president Zuma wordt uitgezonden op tv. Hij wordt van corruptie en andere niet al te beste activiteiten beschuldigd. Een gebed zonder einde. Maar is dit zo typisch Afrikaans? De voormalige Spaanse koning kan er ook wat van, heb ik net gelezen.
Apartheid is lang geleden afgeschaft, maar het lijkt mij dat er een ander soort apartheid voor terug is gekomen. De zwarte bevolking wil macht, controle en eigendom, ten koste van de witte bevolking. Tenminste, dat is wat de witte bevolking ons vertelt, want veel contact met anders dan witte bevolking hebben we niet. Het feit dat er in kleuren wordt gesproken zegt al genoeg. En er zijn niet alleen witte (Boeren) en zwarte (Blacks), maar ook bruine (Coloured) mensen. En was het onderscheid maar zo simpel. Want ik denk niet dat Indiërs en Chinezen (de bruinen) zich als één groep beschouwen. Wij noemen de Chinezen de moderne kolonisten, gezien de manier waarop zij van alles “verkrijgen”. Zij gaan voor zichzelf en vaderland. Verder niemand.
En zwarten? Welke zwarten? De Zulus, de Xhosa, welke stam? Want er zijn er 3000 (heb ik ergens gelezen) in Zuid-Afrika. En de grap is dat zwarten waarschijnlijk niet eens de 1e bewoners van ZA waren. Dat waren blijkbaar witten.
Ik moet zeggen dat ik moeite heb met het praten in kleuren. Ik heb ook moeite met de manier waarop over de andere kleuren gesproken wordt. Wat mij betreft is niet de kleur, noch enig ander kenmerk van belang.
Wel gedrag. Wat ik regelmatig als heel dubieus ervaar. Soms lijkt het alsof elke zwarte als dief beschouwd moet worden. Geen eigendom is veilig, of het nu watertanks, zonnepanelen of dieren zijn. Af en toe krijg ik het gevoel dat de stoel onder je kont vandaan gestolen kan worden, als ik alle uitspraken mag geloven.
Met 2 grote waakzame honden en een dame met geweer voel ik me toch redelijk veilig.

De farm bestaat uit een grote schuur/garage/opslagruimte/werkplaats, een hoofdgebouw met 3 slaapkamers, badkamer, keuken en woonruimte, en 2 chalets, waarvan wij er 1 bewonen. Ook GI Jane heeft een eigen huisje op het terrein.
De vorige eigenaar, een Brit van ver in de 70, heeft de farm bijna 50 jaar geleden aangekocht. Blijkbaar heeft hij in 1e instantie een paar jaar ergens in de bergen gekampeerd. Vervolgens heeft hij alle gebouwen neergezet en daar naar mijn idee verder nooit meer iets aan gedaan. Mijn hemel, wat een aggennebes! En vies! Het chalet waar de Brit heeft gewoond wordt leeggehaald. Hele lagen stof, uitwerpselen en andere viezigheid komen tevoorschijn. In sommige boeken worden levende maden gevonden. Is hier wel ooit schoongemaakt?!
Ons chalet is oké, zolang je nergens onder, achter of op kijkt. Helaas moeten we meubels weghalen en verplaatsen omdat het dak nogal lekt. Precies op het bed. Nu denken we een plekje gevonden te hebben waar het bed nèt droog kan blijven. Tijdens de 1e grote regenbui tellen we 17 plasjes. Het kunnen er een paar meer zijn geweest.
Het dak bestaat uit riet. Heel klassiek. En zeer geschikt voor allerlei bewoners met minstens 4 poten. Of 0. Onlangs dacht ik een poot tussen de deur te zien, die ik niet helemaal dicht had gedaan. Ik wilde de hond of kat al weg jagen, maar de deur ging verder open en een slang schiet naar binnen. Met één van de katten erachteraan. Ik sla slangenalarm en gewapend met een bezem komt de hulptroep de slang verjagen. Die zich uiteindelijk achter een kast verschanst heeft, waar een paar heerlijke dikke gekko’s blijken te wonen (gezien alle sh…t). De hulptroep, Gi Jane en GI Joe, schrikken van de slang. Ze hebben nog nooit zo’n grote vrouwtjes boomslang gezien. Eén van de gevaarlijkste slangen in Afrika. Top! Na mijn ontmoeting met een zwarte mamba in Kenia kan ik dus nu een boomslang aan mijn lijst van dodelijke gevaren toevoegen. En weer voorkomt een kat erger. Na meer dan een uur lukt het de slang uit ons huis te krijgen. Gek eigenlijk, pas als je gevaar onder ogen krijgt word je je  er bewust van. Slangen zijn er altijd. Misschien niet in huis, maar mogelijk wel in de bomen vlak boven je hoofd. Of net naast het pad. Slangen fascineren mij, maar ik loop toch stampend met mijn slippers door het hoge gras. Op een slang gaan staan is absoluut geen goed idee. Gelukkig zijn ze, zoals de meeste dieren, banger voor ons dan andersom. Trilling van de grond is genoeg om ze te doen vluchten. Hoop ik.

Na 1 week houdt de Zuid-Afrikaanse president een toespraak op tv. Covid slaat enorm toe, ZA gaat in een aangepaste level 3 van de lockdown. Geen idee wat een aangepaste level 3 is, maar het komt er o.a. op neer dat er een avondklok gaat gelden, en een verbod op verkoop en transport van alcohol. Dat laatste is natuurlijk dramatisch! Waarom nou een verbod op alcohol?! 
Het blijkt dat Afrikanen niet zo goed met alcohol om kunnen gaan. Drank, agressie en auto-ongelukken schijnt een gebruikelijke combinatie te zijn. De regering wil de druk op de ziekenhuizen beperken door het alcoholverbod. Dat is de officiële versie. Onofficieel schijnen sommige politieke leiders goud geld te verdienen aan de zwarte markt.
Waar wij dankbaar gebruik van maken. Wie verdenkt nou 2 witte vrouwen van alcoholsmokkel? Het smaakt er niet minder om. Ondertussen verliezen tienduizenden mensen hun baan door het verbod  en worden er rechtszaken aangespannen om het verbod op te heffen. Een Zuid-Afrikaanse vertelt mij dat het belachelijk is om alcohol te verbieden. Want alcohol is een deel van de Zuid-Afrikaanse identiteit.
Wauw!

Daags na de aankondiging op tv komt de vorige eigenaar op de farm. Hij heeft onroerend goed in diverse plaatsen en reist steeds van de ene naar de andere locatie. Nu is de farm aan de beurt. Hij heeft al laten weten dat hij een test heeft ondergaan. Hij wilde er zeker van zijn dat hij virusvrij is, omdat hij met een besmette persoon in 1 huis heeft gezeten. Onderweg naar de farm krijgt hij te horen dat hij positief is. En komt dat doodleuk persoonlijk vertellen!
Onze nieuwe vriend is not amused. Wij moeten onmiddellijk vertrekken en worden in een hotel ondergebracht. En wat voor een! Er was voor 7 nachten geboekt, maar ik wil hier niet langer dan 2 dagen blijven. En hier zeker geen oud en nieuw doorbrengen! Het is het enige hotel in de omgeving, wat misschien verklaart waarom het zo verwaarloosd is, slecht gemanaged wordt en waarom er een nieuw hotel door een hotelketen wordt gebouwd. Nou ja, we maken er maar het beste van. De volgende ochtend vertrekt onze bron van besmetting. De man van 76 mag niet meer op de farm komen waar hij bijna 50 jaar heeft gewoond. Natuurlijk, komen terwijl hij een positieve testuitslag had was misschien niet zo handig. Hem, en ons als kleine kinderen wegsturen komt wat cru over.
GI Jane moet op de farm blijven. Ze had een korte vakantie gepland. Dat was één van de redenen waarom wij naar ZA zijn gegaan. Nu liggen de kaarten compleet anders.

Na enkele dagen op de farm rondgehangen te hebben begonnen we ons een beetje te vervelen. De huurauto hebben we na 1 week ingeleverd. Wat eigenlijk betekent dat we nu geen transportmiddel hebben. Waarom komen wij steeds in situaties terecht waarin we niet over vervoer beschikken?! Gelukkig kunnen we het heel goed vinden met GI Jane en mogen we haar auto lenen wanneer we willen.
We bieden aan om wat schilder- en opknapwerk te doen. Gewoon, om bezig te zijn op een enigszins nuttige manier. We kunnen namelijk niet terug naar Zambia totdat we een werkvergunning hebben.  En eigenlijk kunnen we voorlopig helemaal niet terug, laat onze “baas” na verloop van tijd weten. Zijn vader is aannemer en momenteel zonder werk. Hij komt de bouw van de lodge doen en heeft woonruimte nodig. Juist, “ons” huis, wat een permanente woonplek voor ons zou zijn.  Waar oom en tante ook al ingetrokken zijn. Was dit de echte reden dat we weg moesten? Daarbovenop komt dat we gezien alle vertragingen en natuurlijk corona niet in dienst genomen kunnen worden totdat de lodge bijna klaar is. Now we are not amused.

We moeten een back-up plan hebben volgens onze ex-baas. Hier zitten we dan, in Zuid-Afrika. Waarvandaan vluchten geweigerd worden. Waar we tot ergens in maart kunnen blijven totdat onze visa zijn verlopen. En blijkbaar zijn we op de farm ook niet meer welkom, na al het werk dat we hier, voor niets, hebben gedaan. Er wordt druk gebouwd en alle woonruimte is nodig voor personeel dat ooit aangenomen gaat worden.

Natuurlijk hebben we alle begrip voor de situatie. Jammer alleen dat het ons in grote problemen brengt.
Maar waar problemen zijn, zijn oplossingen.

De voormalige farm-eigenaar huurt een huis, niet zo ver van de farm vandaan. Aangezien hij er de komende tijd geen gebruik van gaat maken mogen wij er intrekken. En we mogen ook zijn auto gebruiken. Helemaal top!
En wat voor een huis! Groot! 4 slaapkamers met een eigen badkamer, 3 terrassen, volop privacy. Prachtige grote oude bomen rondom. Impala’s en Sabelantilopen in de voortuin, rivier aan de achterkant. Heerlijk!
Jammer alleen dat de douche het in geen van de badkamers doet. We koken water zodat ik mijn haar kan wassen, terwijl Rob mij met een pannetje begiet. Een echte bush-douche, zullen we maar zeggen.

Ondertussen maken we plannen. We gaan eerst een lodge in Waterberg bezoeken. Na jaren van digitaal contact gaan we nu eindelijk de eigenaresse in levende lijve ontmoeten. Daarna, na wederom een covid-test, vliegen we naar Oeganda. Om daar een farm te helpen, dat naast accommodaties voor toeristen ook een koffieplantage heeft. Hopelijk kunnen we hen iets leren en er zelf ook nog wat van opsteken. En zo niet, dan kunnen we misschien nog wat met de gorilla’s die er in het bos zitten. Als een soort van Dian Fossey, maar dan met een betere afloop. Zoiets.

We hebben er zin in!