Lief en leed. En geld.
7 augustus 2017 - Drunen, Nederland
Malawi deel 3
Lief en leed.
En geld.
Ter nagedachtenis: “Al dansen en kokend de wereld rond en nu nemen wij het stokje over” Deze tekst stond op de rouwkaart van onze goede vriend Piet, die een paar weken geleden overleden is. Wij konden er niet bij zijn. Aan een mooie vriendschap van ruim 35 jaar is een einde gekomen. Ook wij dansen en koken door Piet!
Inmiddels zijn we ruim 13 weken in Malawi. Het is bijzonder hoe snel je went aan een ander leven, hoe snel je wordt opgenomen in een community, hoe snel je voor je het weet bij van alles en nog wat betrokken wordt. Zo werd ik onlangs vereerd met de vraag of ik bestuursvoorzitter van een nieuw op te richten ngo in Mpamila wilde zijn “want men had besloten mij daarvoor te kiezen”. De ngo houdt zich bezig met mensen met een achterstand, kinderen die niet naar school gaan of deze voortijdig verlaten, bescherming van het bos, wezen, HIV/aids, kwaliteit van het onderwijs en ik geloof dat ze ook de klimaatverandering aan willen pakken. Dat laatste weet ik niet zeker of ik dat goed heb begrepen.
Dus nog geen 2 weken later sta ik voor ongeveer 35 chiefs en senior chiefs een gloedvol betoog te houden. Aangezien ik inmiddels 5 woorden Chichewa beheers sprak ik in het Engels. Met een vertaler naast me, waardoor ik regelmatig de draad kwijt was. Dus zo gloedvol was het eigenlijk niet. Afijn, ik hoop dat ik over heb kunnen brengen dat gedragsverandering (want dat willen ze uiteindelijk) o.a. bewustwording betekent, dat leven en tradities kunnen veranderen. Dat ze zich moeten richten op het zelf genereren van meer inkomsten en niet op fondsen en donoren. Vooral dat laatste sprak ze wel aan natuurlijk.
Aan mijn vertalende buurman vroeg ik of er ook een vrouwenorganisatie was. Nee, mannen en vrouwen doen alles samen. Bij deze ngo is de verdeling ongeveer 50%-50%. Van de 35 mensen zijn er welgeteld 7 vrouw. Die op een gegeven moment allemaal verdwenen zijn. Nogal vreemd, maar het zal wel. Als de meeting even later is afgelopen komen de vrouwen terug. Ze hebben de lunch klaargemaakt.
Zoals wij in meerdere Afrikaanse landen hebben gezien zijn vrouwen de harde werkers. Hout halen in het bos (soms zien we ze met hele boomstammen op hun hoofd wat bij ons natuurlijk bewondering maar ook andere dingen oproept), voor de kinderen zorgen, het huishouden, op het land werken, uren rondlopen om wat tomaten te verkopen, ga zo maar door. Geen wasmachines, stofzuigers en andere handigheidjes van het leven. En omdat ze uren rondlopen om wat te verkopen vindt de staf altijd dat wij dan ook iets moeten kopen. Ook als we het niet nodig hebben. Elke dag wordt een staflunch klaargemaakt. Er werken 8 mannen en 2 vrouwen op de lodge. Meestal maken de vrouwen de lunch klaar want dat hoort zo in Malawi: de vrouw kookt. Maar een mannelijke kok is daarentegen blijkbaar geen probleem. Is man-vrouw een issue hier? Geen idee, maar ik zou graag iets willen doen om het leven van de vrouwen hier iets beter te maken.
Wat volgens één van de medewerkers het grootste probleem is is de medische zorg. Er is geen huisarts of wijkverpleegkundige. Ze moeten reizen naar een ziekenhuis. Het transport kost geld, het ziekenhuis kost geld en de medicijnen natuurlijk ook. Het gekke is dat ze vaak last van malaria hebben. Ook al is het maar 1 dag. Uit een afgeluisterd gesprek begreep ik dat een malariatest 1000 kwacha kost. Medicijnen kosten nog eens 1000 kwacha. Om geld te besparen slaan ze de test over en kopen meteen de medicijnen. Ik probeerde laatst een medewerker ervan te overtuigen dat maagpijn echt de volgende dag over kan zijn. Nee, hij moest en zou naar het ziekenhuis.
Misschien komt die maagpijn wel van medicijnen die te pas en te onpas worden gebruikt.
Het leven op de lodge gaat gewoon door. Gasten komen en gaan. Het gaan valt meestal wel op, het komen gebeurt vaak onverwacht. Laatst stopten 2 zware motoren voor de deur en stonden er 2 echtparen voor onze neus, flink ingepakt in krakende motorpakken. Of hun knieën kraakten. Dat wisten ze zelf ook niet zo goed.
Of ze in de safaritenten konden overnachten. En diner konden krijgen. Het was 6 uur ’s avonds, onze chef was al lang bezig voor onze op dat moment enige gast. En dan zul je altijd zien, die medewerker met maagpijn was ziek naar huis gegaan. We stonden er samen met de chef en de nachtwaker alleen voor. Ja, en dan sta je ineens in het pikdonker bedden op te maken en zo. En dan is onze chef super. Tijdens het hoofdgerecht gaat ze de tenten wel in orde maken, want dat heeft ze zo gedaan. Het eten was top, de tenten klaar en de gasten erg tevreden. Ze hebben wel met hun krakende pakken aan tafel gezeten.
Soms is het best lastig en gaat het moeizaam. Sommige dingen gaan weer erg gemakkelijk.
Zoals flaters slaan.
Een paar weken geleden stond de senior chief op de stoep. Voor een officiële afspraak. Dacht ik. Een paar meter achter hem stond een vrouw. Met een zak op haar hoofd. Dus ik vraag aan de staf wat er in die zak zit. Zoete aardappelen en pinda’s. Oh zei ik, zeg maar tegen haar dat we daar genoeg van hebben en het dus niet nodig hebben. Nou zegt de staf, zij is de vrouw van de senior chief en dit is hun geschenk aan jullie. Oeps. Verder was het een bijzonder gesprek. Het ging voornamelijk over ons welkom heten en over wat hij en zijn vrouw allemaal mankeren. Willen ze nu medelijden? Geld? Een paracetamol? Geen idee. Na een flesje Fanta vertrokken ze weer. Volgens de staf moeten wij bij een bezoek aan hen een zak maïs geven. Wat volgens mij in geen enkele verhouding tot wat aardappels en pinda’s staat. Zou het daarom zijn gegaan?
Over geld maken we meestal maar een geintje. Medewerkers vragen om voorschotten omdat ze een probleem hebben. Goh, zeggen wij dan, wij hebben ook problemen. Wie niet? Maar ja, ik ben de mama van de hele community dus hun probleem is mijn probleem. Ook “officiële” instanties weten ons te vinden. De baas van onze senior chief vereerde ons laatst met een bezoek. Of het goed was als de financiële commissie van de district council (wat dat dan allemaal moge wezen) op bezoek kon komen. Die stonden dus al voor de voordeur. Of wij de districtsbelastingen al betaald hadden. Want ja, ze krijgen wel geld van de regering maar dat is niet genoeg. Dus elk bedrijf in het district moet ook aan hen belasting betalen. En als er niet betaald wordt sluiten ze het bedrijf. Dat moet je tegen ons zeggen! Wij hebben daar geen enkele moeite mee. Zij sluiten de lodge, wij gaan naar huis en pakken ons luxe leventje daar weer op, de medewerkers van de lodge hebben geen inkomsten meer, alle andere mensen die op de een of andere manier van de lodge profiteren (gidsen, boeren, winkeltjes, chauffeurs enz.) verliezen een inkomstenbron. Dus wie heb je daar mee?! Oh nee, dat is natuurlijk niet de bedoeling. Maar het is wel zo dat alleen de lokale bevolking van de lodge profiteert en niet het hele district. Oké zeiden wij, laat maar zien waarop onze verplichting tot betalen gebaseerd is. En hoe de begroting eruit ziet. Wat jullie met het geld doen. Want wat krijgen wij ervoor terug? Oh, wat we maar willen. Nou, een goede weg bijvoorbeeld. Geen probleem, als jullie dat willen regelen we dat. Hmmm, een goede weg hadden ze zelf ook al lang kunnen bedenken lijkt mij. De senior senior chief nodigt ons uit voor een etentje bij hem thuis. Volgens een van onze lokale vrienden is dat wel heel bijzonder. Nee, die had nog nooit gehoord dat er iemand bij de senior senior was uitgenodigd en hij vond het ook wel een beetje raar. Ik zei dat wij zeker de uitnodiging aannemen want ik wil wel eens zien hoe hij woont. Misschien wordt dan iets duidelijker wat er met het belastinggeld gebeurt.
Afijn, de commissie zou zeker nog een keer langs komen. Altijd welkom, hebben wij gezegd, gastvrij als we zijn! Kwart over twaalf stappen ze weer in de auto: krijgen we geen lunch? Alles gaat met een lach. Maar ondertussen. Onze lokale vriend, ook ondernemer, betaalt wel aan deze commissie “want anders worden we op de een of andere manier gestraft”. We waren trouwens ook heel welkom op de vergadering van de council. Eens kijken of ze ons na een 1e vergadering nog steeds welkom vinden!
Voorlopig komt er niets van etentjes en raadsvergaderingen. Op 20 juli krijgen we bericht dat mijn vader ernstig ziek is. Uitgezaaide kanker. Geen behandeling. Totaal onverwacht. En dan zit je ver weg. We proberen een ticket te boeken wat natuurlijk niet lukt. Via Janneke in Nederland is het wel gelukt. Ik ben nu inmiddels een week in Nederland. Zorgen voor mijn moeder en er zijn voor mijn vader. Hij ligt in het hospice. Er is weinig van hem overgebleven. Alleen zijn humor is er nog. Rob is in Malawi gebleven. Een paar dagen geleden komt een berichtje van Rob. Hij heeft een ongeluk gehad en zijn sleutelbeen gebroken. Zijn telefoon is tijdens het ongeluk verdwenen.
Even denken wat er nog meer kan gebeuren…
Rob, herstel weer!!
Toi Toi!
Wat is dit vreselijk, zeg!!
Heel veel sterkte! Gtjs
Weer een interessant verhaal over o.a. de verhoudingen in Malawi.
Sterkte en beterschap.
Wat een vreselijke berichten,heel veel sterkte ook namens Gerard, we denken aan jullie!
Woorden schieten te kort...
Houdt moed. XXX, Janneke
Heel veel sterkte Irene. Rob beterschap.
Veel sterkte allebei!
Heel veel sterkte Ireen, met alles wat je nu meemaakt met je vader. Rob, niet te veel bewegen hoor. Beterschap
Wat 'n verhaal weer, lijkt me soms lastig aan te passen.
Triestig allemaal van je vader, valt niet mee.
Je komt van het ene uiterste in het andere.
Rob ook sterkte met wat je overkomen is daar.
Veel liefs en kracht voor jullie beiden. dikke knuf. Angèle